Silny kaszel, ból w klatce piersiowej, problemy z oddychaniem i wysoka gorączka. To typowe objawy Legionellozy, często mylone z zapaleniem płuc lub grypą. Do zakażenia najczęściej dochodzi podczas kontaktu z wodą lub przez nieoczyszczoną lub źle konserwowaną klimatyzację.
Legionelloza – co to jest i skąd pochodzi jej nazwa?
Legionelloza, nazywana inaczej chorobą legionistów, to choroba wywoływana przez zakażenie bakterią Legionella. Nazwa choroby nawiązuje do pierwszego przypadku zakażenia, który zakażenia zarejestrowano wśród uczestników Konwentu Legionu Amerykańskiego – organizacji wspierającej weteranów armii USA. W czasie zjazdu w 1976 w Filadelfii około 200 spośród 2 tys. uczestników wydarzenia było hospitalizowanych z powodu objawów ciężkiego zapalenia płuc. Zmarło około 30 osób
Badania wykazały, że w płucach zmarłych pacjentów znajdowała się nieznana dotąd bakteria – Legionella pneumophila. Bakteria rozniosła się w hotelu przez skażoną instalację klimatyzacyjną, a następnie wraz ze wdychanym powietrzem trafiła do płuc przebywających na konwencie weteranów. Wieść o nowej bakterii rozniosła się w mediach, a temat nowej bakterii podjął nawet Bob Dylan, pisząc utwór zatytułowany „Legionnaire’s Disease”, czyli „Choroba Legionisty”.
Legionelloza – choroba cywilizacji?
Legionellozy nie można nazwać chorobą cywilizacyjną sensu stricto. Jednak ryzyko jej wystąpienia jeszcze kilka dekad temu było bardzo niskie. Rozwój cywilizacji, w tym systemów klimatyzacyjnych i instalacji wodnych powoduje, że współcześnie ryzyko wystąpienia zakażenia jest znacznie wyższe. Z czego to wynika?
Intensywny rozwój bakterii następuje, kiedy znajdą się w miejscu sprzyjającym namnażaniu. Idealnym miejscem są układy instalacyjne o dużej wilgotności, szczególnie te zanieczyszczone osadem lub ze stojącą wodą z dużą zawartością żelaza. Temperaturą sprzyjającą rozwojowi Legionella pneumophila to od około 20 do 50 stopni Celsjusza.
Dobre warunki dla rozwoju bakterii panują także w myjniach samochodowych. Źródłem zakażenia pałeczkami Legionella w obiektach mogą być: instalacje ciepłej wody, instalacje klimatyzacyjne, ale także nawilżacze powietrza, baseny, sitka prysznicowe, zawory czerpalne, wieże chłodnicze, myjnie, turbiny dentystyczne, urządzenia do wspomagania oddychania, dializatory itp.
Legionella w klimatyzacji. Jak dochodzi do zakażenia bakterią?
Do zakażenia bakterią Legionella może dojść tylko drogą kropelkową, czyli poprzez wdychanie skażonego, wilgotnego powietrza. Choroba nie rozwija się poprzez wypicie skażonej wody ani kontaktu z zakażonym człowiekiem.
W większości przypadków winny jest nieprawidłowy sposób zaprojektowania instalacji, który sprzyja gromadzeniu się osadu i zanieczyszczeń oraz utrudnia czyszczenie. Inną przyczyną problemów jest brak regularnego czyszczenia i dezynfekcji systemu klimatyzacyjnego. To samo dotyczy instalacji wodnych, w których duże znaczenie ma odpowiedni i regularny przepływ wody.
Legionella w klimatyzacji i wodzie. Jak uniknąć problemu?
Tylko odpowiednia eksploatacja i konserwacja jest w stanie zapobiec pojawianiu się bakterii. Placówki, takie jak hotele, ośrodki wczasowe czy restauracje dbają o okresowe czyszczenie klimatyzacji, dzięki czemu minimalizują ryzyko wystąpienia Legionelli. Profilaktyka ma także kluczowe znaczenie dla jakości wody w instalacjach wodnych. Dobrą praktyką oraz skutecznym rozwiązaniem bieżących problemów jest instalacja generatora dwutlenku chloru. Urządzenie zapewnia trwałą dezynfekcję wody pitnej oraz ciepłej wody użytkowej poprzez automatyczne dozowanie i wprowadzania dwutlenku chloru do instalacji wodnej.
