Od początku przyszłego roku w Polsce będzie implementowana dyrektywa o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Rozporządzenie zostało przyjęte końcem października przez Radę Unii Europejskiej. Już teraz wiadomo, że będzie to ogromne wyzwanie dla branży wodno-kanalizacyjnej. Jakie są najważniejsze zmiany dla dostawców i konsumentów?
Najważniejsze zmiany dla dostawców
Zgodnie z unijną dyrektywą woda będzie musiała spełniać ściśle określone parametry, aż do końcowego punktu odbioru, jakim jest kran w domu. Wcześniej dostawca wody odpowiadał za jej jakość jedynie do punktu dostawy do budynku. Dyrektywa nakłada ponadto na firmy wodociągowe obowiązek informowania konsumentów o jakości wody on-line. Firmy będą musiały również przynajmniej raz do roku dostarczać konsumentom informacji o ich zużyciu wody, w porównaniu ze średnim zużyciem wody.
Dyrektywa o jakości wody przeznaczonej do spożycia
Głównym celem dyrektywy DWD (ang. Drinking Water Directive) jest ochrona zdrowia i życia ludzkiego, dzięki zapewnieniu jak najwyższego poziomu czystości i bezpieczeństwa wody przeznaczonej do spożycia. Zgodnie z dyrektywą bezpieczna woda definiowana jest jako woda spełniająca odpowiednie parametry jakościowe dostarczana w sposób ciągły oraz w odpowiedniej ilości.
W celu osiągnięcia tego celu potrzebne są kompleksowe działania w różnych obszarach, poczynając od ochrony zasobów wody, poprzez efektywne projektowanie, budowę oraz mądrą i ergonomiczną eksploatację urządzeń wodociągowych oraz instalacji wodnych wewnątrz budynków.
Co nowego w dyrektywnie?
Tegoroczna dyrektywa mocno odróżnia się od poprzedniej z 1998 roku. Unijni urzędnicy wyszczególnili 6 kluczowych obszarów, w których będą realizowane postanowienia:
1. Wykaz wartości parametrycznych wody. Powstały precyzyjne wykazy zaktualizowanych wartości parametrycznych wody dla jej dostawców. Zaostrzeniu uległy wcześniej istniejące normy, a dotychczasowe wytyczne zostały poszerzone m.in. o maksymalny poziom ołowiu w wodzie oraz stężenie bakterii Legionella. Zmiana polega również na tym, że woda musi spełniać określone w dyrektywie parametry, aż do krańcowego punktu odbioru, czyli kranu w domu.
Wcześniej dostawca odpowiadał jedynie za jakość wody dostarczanej do punktu odbioru w budynku. Przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne będą obserwacyjnej, m.in. farmaceutyki, mikroplastik oraz substancje zaburzające gospodarkę hormonalną. musiały również kontrolować w dostarczanej wodzie poziom substancji wskazanych w liście.
2. Ocena ryzyka. Przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne będą zobowiązane do przeprowadzenia oceny zagrożeń dla jakości wody w punkcie odbioru wody, w systemie dystrybucji oraz w wewnętrznej instalacji wodnej (również na prywatnych posesjach).
3. Informacja on-line.Dyrektywa nakłada na firmy wodociągowe obowiązek stałego informowania konsumentów o jakości dostarczanej wody. Firmy będą musiały również przynajmniej raz w roku informować konsumentów o ilości zużytej przez nich wody, w porównaniu ze średnim zużyciem wody. Celem takiego działania ma być uświadomienie konieczności oszczędzania wody, a także zwiększenie zaufania do picia wody kranowej.
4. Materiały. Dyrektywa wprowadza również jednakowe wymogi dotyczące materiałów, jakie mogą mieć kontakt z wodą, a także zakaz używania środków biobójczych na terenach, z których pozyskiwana jest woda.
5. Równy dostęp do wody pitnej. Zasada powszechnego dostępu do wody pitnej została wprowadzona na wniosek europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Right2Water”. Realizowana ma być poprzez instalacje specjalnych punktów wody pitnej, z których będą mogły korzystać również grupy wykluczone.
6. System redukcji strat wody. Dyrektywa przewiduje wprowadzenie spójnego systemy w kwestii redukcji strat wody oraz nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek monitorowania oraz raportowania strat. W ciągu 5 lat zostanie ustalony maksymalny poziom wycieków dla przedsiębiorstw.
Wdrożenie dyrektywy w Polsce
Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło pracę nad oszacowaniem kosztów wdrożenia nowej dyrektywy unijnej. Wdrożenie postawień będzie wymagało szeregu kompleksowych działań organizacyjnych i inwestycyjnych oraz przeprowadzenia specjalnych szkoleń. W przypadku małych gmin, wodociągów oraz administracji obiektów, takich jak szpitale, szkoły, hotele i domy pomocy konieczne będzie prawdopodobnie wsparcie finansowe.
W celu zebrania informacji przygotowano ankietę dotyczącą potrzeb inwestycyjnych, szkoleniowych oraz informacyjnych w zakresie jakości i bezpieczeństwa wody. W wyniku prac powstanie szczegółowy Program Inwestycyjny. Inwestycje i działania w nim ujęte będą mogły ubiegać się o dofinansowanie w ramach środków unijnych na lata 2021-2027.
Zasięg prowadzonych badań obejmuje przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, dostawców wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz wszystkie gminy w Polsce, Państwową Inspekcję Sanitarną, ekspertów w zakresie uzdatniania wody oraz samych konsumentów. Wprowadzenie unijnej dyrektywy będzie wymagać szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej oraz zakupu i instalacji odpowiednich urządzeń do uzdatnia i dezynfekcji wody przez jej dostawców.
